Als het gaat om situaties zoals conflicten, gaan de meeste mensen deze liever uit de weg. Vooral hoog sensitieve personen zijn alert als er dreigende situaties op de loer liggen, zoals (non)verbale agressie, een flinke discussie of een meningsverschil. Je kunt je er misschien wel dagen druk over maken en piekeren. Je voelt allerlei emoties waar je geen controle over lijkt te hebben: onzekerheid, onrechtvaardigheidsgevoel, paniek, kwetsbaarheid en angst bijvoorbeeld. Ook kun je reacties krijgen in de vorm van lichamelijke klachten. Hoe ga je hier als sensitieveling mee om?
Je hersenen reageren op stress
Je lichaam en geest onthouden prettige en onprettige situaties uit het verleden, met als doel dat je hier in de toekomst beter naar kunt handelen. Fijn toch? Dit is biologisch verklaarbaar: jouw zoogdierenbrein (emoties) zorgt hier namelijk voor. Dit deel van je hersenen maakt dat je vooral de dingen wilt blijven doen die jou een fijn en gelukkig gevoel bezorgen en negatieve situaties liever ontwijkt. Tijdens een conflictsituatie wordt je reptielenbrein actief en deze heeft één functie: overleven! Dit is het deel dat zorgt voor de reactie: vluchten, vechten of verstarren (flight, fight of freeze). Het buitenste en jongste deel van je hersenen, het menselijke brein, heeft als functie om deze emoties en dit overlevingsmechanisme te kunnen rationaliseren. Om wat orde aan te brengen in de innerlijke chaos. Dit lukt niet altijd even goed, omdat dit hersendeel nog niet zo sterk ontwikkeld is. Reageer jij sterk op bepaalde situaties? Dan is het dus een geruststelling om te weten dat dit verklaarbaar is en jij jezelf dus niet hoeft te labelen als een zwak of kwetsbaar persoon. Of dat je maar meer ruggengraat moet kweken. Het is volkomen normaal. Vergeet niet, bij een hoog sensitief persoon (HSP) werkt dit mechanisme dus extra gevoelig!
Zo ga je om met conflicten
In gespannen situaties is het echt nodig dat je goed voor jezelf zorgt. Je lichaam en emoties lijken op hol geslagen en je voelt je allesbehalve relaxed. Dit is volkomen normaal, ook al wil je misschien het liefst zo snel mogelijk van deze ongemakkelijke gevoelens af. De volgende tools kunnen je helpen om met dit gevoel en de situatie om te gaan.
Gedachtesturing
Op het moment zelf, wanneer ons flight, fight of freeze mechanisme aan staat, is het in het begin niet makkelijk om ontspannen met zo’n situatie om te gaan. Dit lukt vaak pas nadat we dit vaker hebben meegemaakt en onszelf hierin hebben ‘getraind’. Als je dit soort situaties vaker tegenkomt, bijvoorbeeld in jouw werkveld, is het zeker aan te raden om jezelf te laten trainen. Via je werk met agressietraining bijvoorbeeld. Onthoud tegelijkertijd dat het natuurlijke overlevingsmechanisme van de mens nog steeds goed haar werk doet en dat ze bestaat om jou te beschermen. Dat er dankzij dit mechanisme in veel situaties van nature ‘juist’ gereageerd wordt.
Stel jezelf goede vragen, zoals: klopt het wat ik denk? Hoe weet ik dit zeker? Is dit echt mijn ergste nachtmerrie? Hoe onveilig is deze situatie op een schaal van 0 tot 10? Wat raakt mij nu het meest? Tijdens stress situaties zijn we namelijk geneigd om vooral in te gaan op de opkomende paniekgedachten die gericht zijn op overleven. De gedachte dat je onveilig bent bijvoorbeeld. Of dat dit je grootste nachtmerrie ooit is. Op zo’n moment zijn je gedachten onbetrouwbaar, ontzettend gekleurd en zorgen voor meer stress. Stap uit je gedachtestroom en daag jezelf uit met tegenvragen en rationele gedachten. Een tool hiervoor is het 5G-model van Albert Ellis. Vanuit die rust en helderheid kun je beter reageren op een eventueel vervolg van een conflictsituatie. Probeer tegelijkertijd niet te veel in je hoofd te zitten. Blijf in het nu en breng je aandacht langzaam omlaag naar?.
Verdiep je ademhaling
Een andere tool is het vertragen en verdiepen van je ademhaling. Dit doe je met pranayama (ademhalingsoefeningen). Denk bijvoorbeeld aan de crocodile pose en de ocean breath. Door jezelf tot ontspanning te brengen, verlaag je ook jouw hartslag en voorkom je hyperventilatie, misselijkheid en duizeligheid. Adem doelbewust en diep door. Ook tijdens een conflict zelf is dit een mooie techniek. Je adem heb je namelijk altijd bij je! Je vertelt je lichaam op deze manier dat je veilig bent en dat het oké is. Je krijgt genoeg zuurstof binnen wat je helpt om de situatie helder en met afstand te blijven bekijken.
Ontspan je lichaam
Naast een versnelde en oppervlakkige ademhaling, zetten ook je spieren zich schrap voor een overlevingsreactie. Sommige mensen voelen een druk op hun borst tijdens stress. Dit zijn borstspieren die zich aanspannen, net zoals spieren in je nek en schouders. Wees je hier bewust van en observeer het. Je kunt een stuk gaan wandelen, sporten of yogaoefeningen doen om tot meer rust te komen en om in je lichaam te blijven.
Meditatie
Accepteer je emotionele en lichamelijke reactie op de situatie die zich heeft aangediend. Probeer het niet krampachtig weg te duwen maar juist liefdevol te benaderen. Waar voel je de angst? Juist in periodes van onrust, drukte en stress is het belangrijk om nog meer meditatie te beoefenen. Zet kalmerende achtergrondmuziek op en breng de aandacht naar je voeten. Neem hier minimaal 10 minuten voor als dit mogelijk is. Meditatie brengt een kalmere geest, een frissere blik. Vanuit die rust kun je dan mogelijkheden onderzoeken en beslissingen nemen.
Zoek steun
Wist je dat er in Nederland een relatief hoog percentage van agressie bestaat richting (zorg)professionals? In vergelijking met andere Europese landen worden situaties met (non)verbale agressie tijdens het werk minder snel gemeld. Er bestaat schaamte rond dit onderwerp. De situatie wordt soms als ‘normaal’ afgedaan en niet altijd serieus genomen. Er wordt nog te weinig actie ondernomen om de veiligheid van de professional te waarborgen. Terwijl het gevoel van steun bij collega’s, vrienden en familie juist zo helpend is. Als je het gevoel met anderen kunt delen geeft dat veel lucht. Hierdoor ervaar je ook dat de verantwoordelijkheid niet (alleen) op jouw schouders rust.
Veel lichtwerkers zijn (als (zorg)professional) actief in het mensenwerk en worden enorm geraakt als dit soort situaties zich voordoen. Vooral als ze persoonlijk tegen de lichtwerker worden geuit. Een leerzame podcast over dit onderwerp die je kunt luisteren is van Ben Tiggelaar met Caroline Koetsenruijter: Omgaan met lastige mensen (klik hier voor de podcast). Veel informatie uit dit artikel komt uit het boek dat Caroline hierover geschreven heeft: ‘Jij moet je bek houden!’. In haar boek worden veel praktische tips gegeven. Deze kunnen gecombineerd worden met spirituele rituelen, zoals yoga, meditatie, pranayama en affirmaties. It’s all about the spirit & strategy.
Heb je weleens te maken (gehad) met conflictsituaties waarin je je aangevallen of bedreigd voelde? Weet dan dat jouw reactie hierop voor het grootse deel biologisch wordt bepaald en compleet normaal is, lieve sensitieveling. Probeer jezelf liefdevol door deze situatie heen te begeleiden door middel van bovenstaande adviezen. Ben Tiggelaar noemde ontspannen kunnen omgaan met acute conflictsituaties ‘een topsport’. Dat is niet voor niks.
Hoe ga jij om met conflictsituaties? Hoe denk jij hierover en wat zijn jouw persoonlijke tools die je helpen hiermee om te gaan?
